در ابتدا یک سؤال ساده به ذهنمان می‌رسد، لینوکس چیست؟
لینوکس یک سیستم‌عامل همانند مکینتاس و یا ویندوز است ولی یک تعریف بهتر از لینوکس عبارت است از یک رابط بین نرم‌افزار و سخت‌افزار. لینوکس هم یک سیستم‌عامل مانند Windows و OS X است ولی یکی از برتری‌های این سیستم‌عامل نسبت به سیستم‌عامل‌های دیگر را می‌توان به متن‌باز بودن آن دانست.
در این مقاله به بررسی چندین روش برای آموزش نصب نرم‌افزار در لینوکس اوبنتو (UBUNTU) و دبیان (Debian) می‌پردازیم. این روش‌ها شامل استفاده از محیط گرافیکی و همچنین استفاده از کد نویسی است. اگرچه روش‌های دیگری نیز وجود دارد، ولی این روش‌ها بهترین شیوه برای نصب نرم‌افزار در لینوکس می‌باشند.
لینوکس راه درازی را برای افزایش راحتی کاربر در این محیط پیموده است و اگر شما استفاده از GUI(رابط کاربری گرافیکی) را به روش‌های دیگر ترجیح می‌دهید، نگران نباشید زیرا لینوکس اوبنتو (UBUNTU) یک گزینه عالی برای نصب و به‌طورکلی مدیریت بسته‌های نرم‌افزاری است.
نکات مهم در نصب نرم‌افزار در لینوکس
برای آموزش نصب نرم‌افزار در لینوکس ابتدا چند سؤال مهم در این حوزه پاسخ‌خواهیم داد.
مدیریت بسته چیست؟
به مجموعه ابزارهایی که به‌صورت خودکار فرآیند نصب ، ارتقا، پیکربندی و حذف نرم‌افزارها را در محیط لینوکس انجام می‌دهد, مدیریت بسته گفته می‌شود که شامل موارد زیر است:
• DPKG: مدیریت بسته پایه بر مبنای توزیع دبیان (Debian)
• Apt: یک سیستم DPKG که در توزیع‌های مبتنی بر دبیان (Debian)، اوبونتو (UBUNTU) و لینوکس یافت می‌شود.
• Apt-get: یک سیستم با نمای ظاهری غنی‌تر برای DPKG که در توزیع‌های مبتنی بر دبیان (Debian) یافت می‌شود.
• RPM: مدیر بسته پایه موجود در توزیع‌های مبتنی بر Red Hat، مانندفدورا Fedora.
این بخش باعث سردرگمی کاربران تازه‌کار می‌شود خصوصاً زمانی که در محیط اوبونتو سیستم شامل DPKG و Apt باشد. تفاوت این دو در این نکته نهفته است که دستور dpkg برای نصب یک فایل.deb محلی استفاده می‌شود، درحالی‌که دستور apt قادر به نصب نرم‌افزار از مخزن دیگر نیز است. همین امر برای توزیع‌های مبتنی بر Red Hat نیز صادق است، جایی که دستور rpm برای نصب فایل‌های rpm محلی استفاده می‌شود، درحالی‌که yum و dnf می‌توانند نرم‌افزار را از مخزن‌های دیگر نیز فراخوانی کنند.
مخزن چیست؟
تقریباً هر سیستم توزیع لینوکس برای نصب نرم‌افزار در لینوکس قادربه فراخوانی مخزن است.مخزن یک سرور است که شامل مجموعه‌ای از نرم‌افزارهای قابل‌نصب بوده و به‌صورت پیش‌فرض وجود دارد.همچنین نوعی از مخزن وجود دارد که می‌توان آن را به سیستم اضافه کرد.زمان اضافه شدن این مخزن بر روی سیستم ،می‌توان هر بسته نرم‌افزاری درون این مخزن درون سیستم نصب کرد.
نحوه نصب نرم‌افزار لینوکس در cmd
آموزش نصب نرم‌افزار در لینوکس با استفاده از دستور cmd بسیار ساده و یکی از راحت‌ترین روش‌ها برای نصب نرم‌افزار در لینوکس است. تنها کافی است قدم‌های گفته‌شده را به‌دقت اجرا کنید تا به نتیجه دلخواه برسید. درواقع با این روش درمی‌یابید که نصب نرم‌افزار در لینوکس مجازی به چه اندازه انعطاف‌پذیر است. اگرچه یک کاربر حرف‌هایی می‌تواند بدون استفاده از فرمان cmd نرم‌افزارهای مختلف را فراخوانی کند ولی استفاده از این فرمان نیز در برخی موارد سودمند خواهد بود.
برای نصب نرم‌افزار لازم است که قدم‌های زیر برداشته شود:
1. یک مخزن اضافه کنید.
2. Apt آپدیت کنید.
3. یک برنامه نصب کنید.
برای مثال، ما ابزار flatpak را نصب می‌کنیم که یک سیستم نصب رایج است.
• اولین کاری که باید انجام دهید اضافه کردن یک مخزن، دستور apt از وجود این نرم‌افزار آگاه است. برای انجام این کار، یک پنجره ترمینال را بازکنید و دستور را صادر زیر را وارد کنید:
sudo add-apt-repository ppa:alexlarsson/flatpak
• بعد از واردکردن دستور از شما رمز عبور خواسته می‌شود. هنگامی‌که آن را تایپ کردید از شما خواسته می‌شود تا Enter را زده و نصب انجام شود. حالا باید قدم بعدی برداشته شود.
• مرحله بعدی به‌روزرسانی apt است. حتی اگر مخزن را اضافه کرده‌اید، برای آگاهی apt از وجود چنین برنامه‌ای باید آن را به‌روزرسانی کنید برای به‌روزرسانی apt، دستور زیر را صادر کنید:
sudo apt-get update
• پس از تکمیل این قدم‌ها، اکنون آماده نصب نرم‌افزار موردنظر هستید. برای نصب نرم‌افزار دستور زیر را صادر کنید:
sudo apt-get install flatpak
• پس از انجام قدم‌های گفته‌شده از شما خواسته می‌شود تا نصب را تأیید کنید. “y” را تایپ کنید و روی صفحه‌کلید Enter را بزنید. نصب شروع و پس از گذشت چند ثانیه به پایان می‌رسد و درنتیجه flatpak روی سیستم شما نصب می‌شود.
همچنین روش دیگری برای نصب نرم‌افزار در لینوکس مجازی وجود دارد. در این روش می‌توان ابزار رابط کاربری گرافیکی نرم‌افزار موردنیاز را جستجو کنید و یا با یک فرمان فراخوانی کنید. به‌عنوان‌مثال، می‌خواهید بدانید که چه نرم‌افزارهای با دستور “OFFICE”در فراخوانی خواهد شد.
در cmd تایپ می‌کنیم:
apt-cache search office
هنگامی‌که نام نرم‌افزار را پیدا کردید، آن را نصب و استفاده کنید.
نحوه نصب برنامه‌ها روی لینوکس از طریق GUI
بسته به سیستم توزیع شما، ابزارهای GUI مختلفی وجود دارد. در ادامه آموزش نصب نرم‌افزار در لینوکس اوبنتو (UBUNTU) و چند نمونه از آن اشاره خواهیم کرد:
لینوکس اوبنتو (UBUNTU): نرم‌افزار اوبنتو (UBUNTU).
سیستم‌عامل ابتدایی: AppStore.
نرم‌افزار GNOME: هر توزیعی که دسکتاپ گنوم GNOME را اجرا می‌کند.
ازآنجایی‌که لینوکس اوبنتو (UBUNTU) یکی از محبوب‌ترین توزیع‌های لینوکس است، مثال را با استفاده از اوبنتو (UBUNTU) انجام خواهیم داد.
• از Launcher (نوار کناری در سمت چپ دسکتاپ)، نماد نرم‌افزار اوبونتو را انتخاب کنید.
• پس از باز شدن نرم‌افزار اوبنتو (UBUNTU) ، کلید جستجو را در گوشه سمت راست فشار دهید.
• برنامه‌ای را که می‌خواهید نصب کنید جستجو کنید.
• Install را در صفحه فشار دهید.
• وقتی از شما خواسته شد، رمز عبور کاربری را تایپ کنید.
• اجازه دهید نصب کامل شود.
جمع‌بندی
لینوکس یک سیستم‌عامل همانند سیستم‌عامل Windows و OS X است. با این تفاوت که در این سیستم‌عامل می‌توان به متن‌باز بودن آن اشاره کرد. روش‌های مختلفی برای نصب نرم‌افزار در لینوکس وجود دارد ولی بهترین روش برای استفاده از نرم‌افزار درون این سیستم‌عامل استفاده از GUI و یا cmd است. GUI یک محیط بسیار انعطاف‌پذیر برای کاربرانی که علاقه‌مند به کار در محیط‌های گرافیکی و cmd مناسب برای کاربران علاقه‌مند به فراخوانی دستورات با استفاده از کد نویسی است.
